نیازی به گفتن نیست که «موسیقی» جزو لاینفک بسیاری از فیلم های کوتاه و بلند محسوب می شود. هر چند که بسیاری، در جایگاه درستی از موسیقی استفاده نکرده و صرفا در نقش عارض بر جان درام بریشان کارکرد خواهد داشت، که بدور از روایت اصیل یک فیلم تلقی خواهد شد. فارغ از جایگاه موسیقی در فیلم، «حقوق - Rights» یک اثر موسیقایی از کلیدی ترین مسائل مطرح برای فستیوال های هنری محسوب می‌شود.

درک «حقوق مولف» در ایران از جایگاه روشن و شفافی برخوردار نیست و در اکثر اوقات استفاده‌ی بی اجازه از آن، طبیعی و حتی حقِ افراد تلقی می شود. اما باید با صدای بلند متذکر شد که هر گونه برداشت و استفاده‌ی بی اجازه از متریال (موسیقی، فوتیج، ایده و ...) مصداق «دزدی هنری - فرهنگی» محسوب خواهد شد و حتی در بیشتر کشورهای عضو «معاهده ی بین المللی کپی رایت» (International Copyright Agreements) این امر با حبس، زندانی های بلند مدت و نیز پرداخت جرایم نقدی سنگین همراه خواهد بود. گفتنی است که متاسفانه «ایران» به همراه «عراق، اتیوپی، سومالی و سودان جنوبی» جز 5 کشوری است که این معاهده را نپذیرفته است. به همین دلیل، فستیوال های فیلم نیز نسبت به این موضوع حساسیت داشته و در 99% حالات فیلم را در صورت نداشتن لایسنس موسیقی‌اش مردود می‌کنند.

اما از چه روش هایی می‌توان از موسیقی در فیلم ها استفاده کرد. بصورت قانونی تنها 3 روش جهت استفاده از موسیقی در فیلم ها وجود دارد. یک: ساخت موسیقی دو:خرید لاینسس دو: جلب رضایت. اما اگر فیلمساز به هر دلیلی توان مالی جهت پرداخت ساخت موسیقی را نداشته باشد و یا نتواند خالق موسیقی را مجاب به استفاده اثرش در فیلم کند، چه راهی وجود خواهد داشت؟

در مقابل «Copyright» لفظی با عنوان «Public Domian» پدید آمده است که به نوعی به جنگ انحصارطلبی و شکستن حقوق تام مولفین رفته است. Public Domain شرایطی را شامل می‌شود که اثر منقضی شده، از دست رفته باشد، قابلیت اجرایی نداشته باشد و یا در مهمترین حالت خود، خالق از حقوق مادی و معنوی اش، خودخواسته چشم پوشی کرده باشد. این بدین معنی است که خالق اثر، به هر دلیلی اجازه استفاده از اثرش را با شرایط بسیار ناچیز و اندک، مانند قید شدن نامش در تیتراژ فیلم صادر کرده است. بنابر این تعریف Public Domain مترادف اصطلاح «رایگان» نمی‌باشد. هر چند که در بسیاری از نقل قول ها از واژگان Free و یا Freedom استفاده شده است. بر همین اساس، وب سایت های زیادی در زمینه ارائه متریال Public Domain پدید آمده است، از جمله آن وب سایت های موسیقی Public Domian می باشد که با پذیرفتن شرایط مولف، استفاده بدون هزینه را به فیلمساز خواهد داد.

جهت دانلود «فرم رضایت حق مولف موسیقی» (اینجا) کلیک و در قسمت «فرم ها» فرم مربوطه را دانلود کنید.

نویسنده: «علیمحمد اقبالدار» سرپرست درگاه فیلم ایران

جهت مشاهده ی لیست مهمترین وب سایت های موسیقی بصورت Public Domian به لینک خبر مراجعه کنید.

https://musopen.org/

http://www.openmusicarchive.org/

https://freesound.org/browse/

https://freepd.com/

https://imslp.org/wiki/Main_Page

http://www.cpdl.org/wiki/